Prawdziwą sensację wzbudził na fb post z praktycznie nieznaną rzeźbą wspornikową, którą kryje przybudówka przy północnej ścianie prezbiterium fary w Żarach (woj. lubuskie), czyli obecnie kościoła Najświętszego Serca Pana Jezusa, znajdującego się we wschodniej części miasta, w pobliżu murów obronnych.

Ale sensacją jeszcze większą jest to, że rzeźby takie są dwie (!), po obu stronach niezidentyfikowanej dotąd konstrukcji, niezidentyfikowanego funkcjonalnie pomieszczenia, być może pierwszej zakrystii.

Żarska fara jest jedną z najstarszych budowli sakralnych w regionie. Nie będziemy tu kruszyć kopii o to, czy jej rodowód sięga wzmianki z roku 1207 czy też nie, bo jest to praktycznie nie do ustalenia. Faktem jest natomiast, że obecna gotycka budowla, której obecne prezbiterium konsekrowano w roku 1309 posiadała swoją romańską poprzedniczkę, z pierwszej połowy wieku XIII.

Zbudowana ona była z cegły w układzie wendyjskim, w strukturze co do której części nawowej nie ma jasności, a części prezbiterialnej panuje pełna zgodność: niewiele o niej wiadomo. Posiadała dodatkowo wieżę przystawioną od północy do prezbiterium.

Z tej romańskiej budowli pozostało dziś niewiele. Fundamenty tej wieży, które w roku 1966 zidentyfikowała jako romańskie Róża Kąsinowska we fragmencie w północnej partii murów, na styku korpusu nawowego z prezbiterium. Podobny mniejszy fragment całkowicie zatopiony pod dzisiejszą posadzką znajduje się po stronie południowej. A pod posadzką obecnej gotyckiej nawy północnej, odkryto pochówki datowane na rok 1250.

Rodzi się przy tym wszystkim pytanie: czy z romańskiej budowli pozostało coś jeszcze? Opisane na wstępie przybudówkowe relikty wciąż czekają na kompleksową analizę!